Telefonla dolandırıcılık sonrası hızlı hareket edip suç duyurusunda bulundunuz ve savcılık talimatıyla dolandırıcının banka hesabına bloke konuldu. Bu, paranızı kurtarmak için atılmış dev bir adımdır. Peki, şimdi ne olacak? Bloke edilen bu para size nasıl ve ne zaman geri ödenecek? Ceza davası süreci nasıl işler?
Bu rehber, Avukat Eda Kuru tarafından dolandırıcılık mağduriyetinin hukuki süreçlerini ve en çok merak edilen “bloke edilen parayı geri alma” aşamasını detaylıca açıklamak için hazırlanmıştır. Bu aşama, davanın en teknik kısımlarından biridir ve doğru adımların atılması kritik öneme sahiptir.
Banka Hesabına Neden ve Nasıl Bloke Konulur?
Siz bir dolandırıcılık olayıyla ilgili suç duyurusunda bulunduğunuzda savcılık soruşturmayı başlatır. Soruşturma kapsamında, paranın gönderildiği şüpheli banka hesabındaki paranın başka bir yere aktarılmasını veya çekilmesini önlemek amacıyla, Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca hesaba bloke konulması (tedbir konulması) için bankaya bir yazı yazar. Bu bloke, sizin paranızı güvence altına alan ilk ve en önemli hukuki hamledir.
Bazen bloke, bankanın kendi şüpheli işlem bildirimi üzerine veya MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) tarafından da konulabilir. Her durumda amaç, suçtan elde edildiği düşünülen gelirin aklanmasını önlemektir.
Bloke Edilen Parayı Geri Alma Yöntemleri ve Süreci
Hesaba bloke konulduktan sonra paranın size iade edilmesi için birkaç farklı yol izlenebilir. Hangi yolun izleneceği, dosyanın durumuna ve savcının veya mahkemenin kararına bağlıdır.
1. Soruşturma Aşamasında İade Kararı
En hızlı yöntem budur. Avukatınız, soruşturmayı yürüten savcılığa bir talep dilekçesi sunar. Bu dilekçede, bloke konulan paranın sizin gönderdiğiniz para olduğu dekontlarla ispatlanır ve paranın mağduriyetinizin giderilmesi için size iade edilmesi talep edilir. Eğer savcı, paranın suçla ilişkili olduğuna ve size ait olduğuna kanaat getirirse, “blokenin kaldırılarak paranın mağdura iadesi” yönünde bir karar vererek bankaya yazı yazabilir.
2. Ceza Davası Sırasında (Kovuşturma Aşamasında) İade
Soruşturma tamamlandığında, şüpheliler hakkında iddianame hazırlanır ve Asliye Ceza Mahkemesi’nde kamu davası açılır. Eğer para soruşturma aşamasında iade edilmediyse, bu talep davaya bakan mahkemeden istenir. Mahkeme, dosyadaki delillere göre paranın size iadesine karar verebilir.
3. Hukuk Mahkemesinde Ayrı Bir Dava Açmak
Ceza davasının sonuçlanmasını beklemek bazen uzun sürebilir. Bu süreci beklemek istemiyorsanız, ceza davasından bağımsız olarak, paranın bulunduğu hesap sahibine karşı Hukuk Mahkemeleri’nde “sebzepsiz zenginleşme” veya “alacak davası” açılabilir. Bu dava ile bloke altındaki paranın size ait olduğu ispatlanarak iadesi talep edilebilir.
Ceza Davası Süreci Genel Hatlarıyla Nasıl İşler?
- Soruşturma: Suç duyurusu ile başlar. Savcılık delilleri toplar, şüphelilerin ifadesini alır, banka kayıtlarını (hesap hareketleri vb.) inceler.
- Kovuşturma (Dava Aşaması): Yeterli delil bulunursa dava açılır. Duruşmalar yapılır, tanıklar dinlenir, sanıklar savunmalarını yapar. Siz bu davada “müşteki” (şikayetçi) konumunda olursunuz.
- Karar: Mahkeme, yargılama sonunda sanıklar hakkında mahkumiyet (ceza) veya beraat kararı verir. Mahkumiyet kararı verilmesi durumunda, ayrıca uğradığınız zararın sanık tarafından size ödenmesine de hükmedilebilir.
Bu süreçte bir avukatla çalışmak, duruşmalarda sizi temsil etmesi, taleplerinizi mahkemeye doğru bir şekilde sunması ve dosyanın takibini yapması açısından hayati önem taşır.
Dava Süreci ve Bloke Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Hesaba bloke konuldu ama içindeki para benim gönderdiğimden daha az. Neden?
Bu durum genellikle siz bloke talebinde bulunmadan önce dolandırıcının paranın bir kısmını hesaptan çekmesi veya başka bir yere göndermesi durumunda yaşanır. Savcılık, kalan tutara bloke koyabilir. Eksik kalan kısım için sanığın diğer mal varlıklarından tahsil yoluna gidilir.
Savcılık paranın iadesi talebimi reddetti. Şimdi ne olacak?
Savcılık, paranın başka suçlarla da ilişkili olabileceğini düşünüyorsa veya delillerin tam olarak toplanmadığına kanaat getirirse talebi reddedip kararı mahkemenin vermesini bekleyebilir. Bu durumda dava aşamasında mahkemeden talepte bulunulur veya hukuk davası açma yolu değerlendirilir.
Dava ne kadar sürer? Paramı ne zaman alırım?
Türkiye’de bir ceza davasının sonuçlanması mahkemenin iş yüküne göre 1 ila 2 yıl arasında sürebilir. Ancak paranın iadesi için davanın tamamen bitmesini beklemek her zaman zorunlu değildir. Soruşturma veya davanın ilk aşamalarında da iade kararı alınabilir. Bu, büyük ölçüde dosyanın avukatınız tarafından ne kadar etkin takip edildiğine bağlıdır.
Hesap sahibi “ben de mağdurum, hesabım kullanılmış” diyor. Paramı alabilir miyim?
Evet. Bir kişinin banka hesabını üçüncü kişilere kullandırması, TCK’ya göre “suça yardım etme” olarak değerlendirilebilir. Ayrıca, kendi hesapları üzerinde gerekli özeni göstermediği için hukuken de sorumlu tutulur. Dolayısıyla, hesap sahibi bu savunmayı yapsa bile, bloke edilen paranın size iadesi mümkündür.
Avukat tutarsam duruşmalara gelmek zorunda mıyım?
Genellikle hayır. Avukatınız sizi duruşmalarda temsil eder. Mahkeme özellikle sizin ifadenize başvurmak isterse sizi davet edebilir (celp edebilir), ancak çoğu rutin duruşma için gelmeniz gerekmez.
Dolandırıcılar yurt dışında ise dava açılabilir mi?
Evet. Suç Türkiye’de işlendiği ve mağdur Türkiye’de olduğu için Türk mahkemeleri yetkilidir. Şüpheliler hakkında uluslararası yakalama kararı (kırmızı bülten) dahi çıkarılabilir. Özellikle yatırım ve kripto para dolandırıcılığı gibi suçlarda bu duruma sık rastlanır.
Ceza davası sonucunda sanık ceza aldı ama paramı ödemedi. Ne yapmalıyım?
Mahkemenin verdiği “zararın giderilmesi” kararını, bir ilam (mahkeme kararı) olarak kullanarak sanığa karşı icra takibi başlatabilirsiniz. Devlet, sizin adınıza bu parayı sanığın mal varlıklarından (maaşı, evi, arabası vb.) haciz yoluyla tahsil etmeye çalışır
.
Hukuki Labirentte Kaybolmayın, Hakkınızı Güvence Altına Alın
Dolandırıcılık sonrası başlayan hukuki süreç, teknik bilgi ve yakın takip gerektiren bir maratondur. Bloke edilen paranızı en hızlı ve en güvenli şekilde geri almak, dava sürecinde haklarınızı eksiksiz korumak için profesyonel hukuki destek almak en doğru adımdır.